• en
• |
• nl

Passie van professionals

 

De meeste mensen doen hun werk met passie. Ook de rioolwerkers in Parijs. Hoe betekenisvol is uw werk?

Kent u het rioolmuseum in Parijs? Dat is een aanrader. De ingang ligt vlak bij Pont de l’Alma. Een putdeksel geeft toegang tot het meest bijzondere museum van Parijs. Je gaat echt het riool in; dat zie je en dat ruik je. Het riool van Parijs is het oudste en grootste riool ter wereld. Het is net zo groot als het stratennetwerk van Parijs. Het hele stelsel omvat meer dan 2100 kilometer. Er zijn grote pijpen van wel vijf meter doorsnede en kleine pijpen van een meter breed en twee meter hoog zodat je er nog wel door kan lopen. Het riool voert al het afvalwater af uit de keukens en wc’s van Parijs. En het zorgt ook voor de afvoer van regenwater. Als de buizen de hoeveelheid water niet aankunnen, bijvoorbeeld bij harde regen, dan stroomt het overtollige regen- en afvalwater de Seine in. Daarom is het belangrijk dat rioolwerkers de buizen schoonhouden en aangekoekt slib verwijderen. Dan kan er meer water worden afgevoerd. Om het slib te verwijderen staan de rioolwerkers vaak tot hun middel in de drek. Het is onaantrekkelijke arbeid ook als is het werk essentieel om de stad leefbaar en gezond te houden. Waarop konden de rioolwerkers trots zijn? Wat was hier een betekenisvolle strategie? De strategie voor het rioolwerk werd geformuleerd als: Wij zorgen ervoor dat er in 2010 weer zalm in de Seine zwemt. Deze strategie was motiverend, betekenisvol en meetbaar. Het motiveerde de rioolwerkers, omdat ze het gevoel kregen dat ze natuurbeheerders van de stad waren en zo bijdroegen aan een gezond leefklimaat. Het was betekenisvol, omdat de strategie duidelijk maakte waar de organisatie voor stond en wat ze maatschappelijk bijdroeg. En het was meetbaar. In 2010 zwom er inderdaad voor het eerst weer zalm in de Seine.

Vanzelfsprekend droeg dit resultaat bij aan de vaktrots van de rioolwerkers. Vanuit die trots hebben de rioolwerkers zelf hun museum ingericht, waarbij ze laten zien hoe belangrijk het onderhoud en het schoonmaken is voor de gezondheid en leefbaarheid in een grote stad als Parijs.

Vaktrots is terug te vinden bij veel mensen die hun handen uit de mouwen steken. Het gaat om onze vuilnismannen, vuilverbranders, buschauffeurs, ingenieurs, schoonmakers, wegenbouwers, verplegers, metselaars, machinisten, timmerlui, loodgieters en alle mensen die een echt vak uitoefenen. Mannen en vrouwen. Het zijn de mensen die een bijna onzichtbare rol vervullen in het draaiend houden van onze maatschappij. Daarvoor krijgen ze meestal weinig waardering. Alleen al om waardering te tonen is het rioolmuseum dus een bezoek waard.

De vaktrots van mensen is een belangrijke energiebron voor resultaat en vernieuwing. Zo wordt bij de Nederlandse Spoorwegen de vakkennis van het rijdend personeel hoog gewaardeerd. De machinisten en conducteurs staan in het centrum van de dienstverlening aan klanten en ze zijn een verbindende schakel met het complexe logistieke proces achter de treinloop. Voor de machinisten is een nieuw opleidingscentrum gebouwd met de nieuwste simulatietechnieken. In deze omgeving treffen machinisten elkaar en wisselen ze ervaringen uit om de dienstverlening te verbeteren. In simulatietreinen leren ze werken met nieuw materieel en doen ze ervaring op met onverwachte situaties die de veiligheid en de dienstregeling in gevaar brengen. Het gaat om het zichtbaar maken en erkennen van vaktrots, en om het aanmoedigen van veiligheid en servicegerichtheid. Het waarderen van vaktrots draagt bij aan bedrijfstrots. Het leidt ook tot nieuwe initiatieven, zoals de oprichting van een ‘Gilde van conducteurs en machinisten’ dat de ambitie heeft om vanuit vakmanschap en bedrijfstrots de dienstverlening te verbeteren.

Ook in een ziekenhuis is professionele trots een drijfveer om de zorg voor patiënten te verbeteren. Een goed voorbeeld hiervan is het programma Appraisal & Assessment, dat door enkele artsen werd opgezet. Hierbij wordt collegiale intervisie ingezet om de kwaliteit van medisch specialisten te verhogen. Een collega verzamelt informatie over het individueel functioneren van een arts bij patiënten, verplegend personeel, artsen in opleiding en collega’s. Elke gesprekspartner formuleert drie goede punten en drie tips voor verbetering van het professioneel handelen. Deze informatie wordt besproken in collegiaal overleg. De ervaringen zijn indringend. Naast versterking van de collegiale samenwerking en verbetering van het individuele professioneel handelen, zijn vooral de patiënten gebaat bij deze indrukwekkende manier van intervisie.

Innovatie komt vaak voort uit de vaktrots en de ongrijpbare kennis van het uitvoerend personeel. Zo werken de onderhoudsmensen van VolkerRail en de wegenbouwers van VolkerWessels aan de mobiliteit van Nederland. In weer en wind en bij nacht en ontij. De asfaltmakers hebben vanuit hun jarenlange ervaring samen met de ingenieurs van het bedrijf een nieuwe machine ontwikkeld waarmee asfalt volledig gerecycled kan worden. De machine is bijna af en eigenlijk moeten ze met pensioen, maar geen haar op hun hoofd die daaraan denkt. Daarnaast hebben de mensen van VolkerRail een nieuw wisselverwarmingssysteem ontwikkeld vanuit hun jarenlange kennis met wissels in het meest complexe spoorsysteem ter wereld. Die kennis staat niet op papier en zeker niet in boekjes. Het zit in hun hoofd en door het inzetten van die ongrijpbare kennis dragen ze bij aan de mobiliteit op het spoor. En daar zijn ze met recht trots op.

Managers vergeten wel eens dat zonder uitvoerders het bedrijf stil ligt. Bedrijfsresultaten worden uiteindelijk behaald door mensen die dagelijks klanten van dienst zijn en de handen uit de mouwen steken. Voor veel directieleden en stafspecialisten is het onvoorstelbaar dat uitvoerders innovaties kunnen realiseren. Vernieuwing ontstaat vaak op de werkvloer door mensen die trots zijn op hun vak, die hun handen uit de mouwen steken en die durven te experimenteren.